3. VEKTÖR ARAÇLARI

3.1. Cetveller ve Kılavuzlar

Kılavuzlar (guides), tuval üzerinde nesnelerin yerleşimini ayarlamak için kullanılan çizgilerdir. Örneğin, düğmeleri hizalamak ve bir nesnenin merkez noktasını konumlandırmak için kılavuz çizgileri kullanılabilir.

Cetveller ekranda görünmüyorsa, ekrana getirmek için View / Rulers (Ctrl+Alt+R) menüsü kullanılır.Aşağıdaki şekilde görüldüğü gibi cetveller çalışma sayfasının sol ve üst kenarına yerleşirler.

Fireworks 8 Yatay ve Dikey Cetveller

Çalışma alanına kılavuz çizgilerini yerleştirmek için fare cetveller üzerine getirildiğinde ve sol tuşuna basıldığında fare imleci veya şeklini alır.Bu durumda fare sol tuşu bırakılmadan çalışma alanı içerisinde istenen yere getirildikten sonra bırakılır.Tuş bırakıldığında kılavuz çizgileri oluşur.Bu da şekilleri hizalamayı ve yerleştirmeyi kolaylaştırır.

Kılavuz çizgileri ile işlem yapma ihtiyacı duyulduğunda (örneğin yerini değiştirmek veya çalışma alanından kaldırmak gibi) araç kutusunda işaretçi (Pointer) seçili olması gerekir.Çalışma alanından kılavuz çizgisini kaldırmak için fare kılavuz çizgisi üzerine getirilir ve sol tuşu basılı tutulur, tuval dışına sürüklenir.

Cetvellerin üzerinde görülen sayılara piksel değerleridir. Bu değerlerde belgeyi ilk oluştururken ya da sonradan değiştirebileceğimiz değerlerdir. Sonradan değerleri değiştirmek için Modify/Canvas/Canvas Size menüsü kullanılır.

Kılavuz çizgileri çalışma alanı içerisine yerleştirilirken fare ile sürüklenebileceği gibi �Move Guide� penceresinden de faydalanılır. Bu işlem için fare kılavuz çizgileri üzerinde iken çift tıklanır. Açılan pencerede kılavuzun piksel olarak sayısal değeri görünür). Buraya sayısal bir değer yazarak kılavuzun konumu belirlenebilinir.

Kılavuz çizgilerin konumları ayarlandıktan sonra vektörler üzerinde çalışırken yanlışlıkla değiştirilsin istemiyorsak kılavuz çizgilerinin konumları kilitlenebilir. Kilitleme işleminde View/Guides/Edit Gudides menüsü kullanılır.

Bu penceredeki Color ile kılavuz çizgilerinin rengi belirlenir. Show guides ile kılavuz çizgilerinin görüntülenmesi belirlenir. Lock guides ile kılavuz çizgileri kilitlenir veya kilit çözülür. Clear All düğmesi ile ekrandaki bütün kılavuz çizgileri temizlenir. Kılavuz çizgileri kilitlendiğinde, kılavuz çizgilerine farenin sol tuşu ile çift tıklandığında Move Guide iletişim kutusu açılmaz. Kilitlenen kılavuz çizgileri taşınamaz.

Fireworks Kılavuz Çizgileri

3.2. Elips Aracı

Elips aracını kullanmak için araç kutusunda bulunan (Tools), dikdörtgen (Rectangle) simgesine farenin sol tuşu ile belli bir süre basılı tutulur. Bütün şekiller açıldığında elips (Ellipse) simgesi seçilir. Elips (Elipse) simgesi seçildikten sonra çalışma alanı içerisine bir elips şekli çizilir. Daire şekli çizilmek isteniyorsa Shift tuşuna basılır. tuş bırakılmadan farenin sol tuşuyla daire çizilir. Şeklin bozulması istenmiyorsa önce fare daha sonra Shift tuşu bırakılır. Elips merkezden çizilmek isteniyorsa Alt tuşuna basılır. Tuş basılı tutulur. Elips çizildikten sonra önce fare daha sonra Alt tuşu bırakılır. Daire merkezden başlayarak çizilmek isteniyorsa Shift ve Alt tuşları birlikte kullanılır. Tuşlar basılı tutulur. Daire tamamlanır. Önce farenin sol tuşu daha sonra da Shift ve Alt tuşları bırakılır.

3.2.1. Elips Aracının Özellikleri

Elips aracı seçili durumda iken "Properties" penceresinde elips aracının özellikleri görüntülenir ve değiştirilebilir.

Properties penceresi ekranda değilse, Bu pencereyi ekranda görünür yapmak için Window/Properties (Ctrl+F3) (pencere/özellikler) menüsü kullanılır. Bu özellikler W Width (genişlik) değeri, H Height (yükseklik) değerini gösterir. Bu değerler değiştirilebilir. X ve Y elipsin sol üst köşeye göre konumunu gösterir. Fill (dolgu) özelliğinde daireye uygulanacak dolgu rengi ve desenler belirlenir. Stroke (dış hat) özelliği elipsin dış çizgi renginin ve kalınlığının belirlenmesini sağlar.

Fireworks Elips Aracının Özellikleri

3.3. Dikdörtgen (Rectangle) Aracı

Dikdörtgen (Rectangle) aracını kullanmak için araç kutusunda dikdörtgen (rectangle) simgesi seçilir. Kare çizilmek isteniyorsa Shift tuşu kullanılır. Merkezden dikdörtgen çizilmek isteniyorsa Alt tuşu kullanılır. Kare ve merkezden çizilmek isteniyorsa Shift ve Alt tuşları birlikte kullanılır.

Dikdörtgen aracının yeri

Fireworks Dikdörtgen Aracının Özellikleri

Dikdörtgenin köşeleri yuvarlatılmak isteniyorsa özellikler (Properties) denetçisindeki Rectangle roundness özelliği kullanılır. Sayı değerine bağlı olarak dikdörtgenin köşeleri yuvarlatılır.

3.4. Çokgen (Polygon) Aracı

Çokgen (Polygon) aracını seçmek için araç kutusundaki dikdörtgen (Rectangle) simgesine farenin sol tuşu ile belli bir süre basılı tutulur. Dikdörtgen grubuna ait liste açılır. Liste açıldığında grup içerisinde çokgen (Polygon) simgesi seçilir. Çokgen, 3 kenardan 360 kenara kadar eşkenar çokgen veya yıldız çizer. Çokgen simgesi seçildiğinde özellikler (Properties) denetçisinde çokgen aracına ait özellikler görünür.

Çokgen Aracı

Fireworks 8 Çokgen Aracının Özellikleri

Dolgu rengi ve deseni (Fill) özelliği ile çokgenin dolgu rengi ve desenler seçilir.

Kenar rengi, genişliği ve deseni (stroke) ile çokgenin kenar rengi, genişliği ve deseni ayarlanır.

Shape (şekil) özelliği ile çokgen (Polygon) veya yıldız (Star) özelliği belirlenir.

Sides (kenar sayısı) çokgenin kenar sayısı belirlenir. Bu değerler 3�ten 360�a kadar olabilir.

Açı değeri (Angle) özelliği ayarlanır.

Auto özelliği aktif yapılırsa program tarafından otomatik olarak hesaplanır. Bu özellik devre dışı bırakılırsa burada değer kullanıcı tarafından girilebilir. Bu değerin daha çok aktif yapılması tavsiye edilir.

3.5. Ölçeklendirme (Scale) Aracı

Vektör içerisinde bir şekil ölçeklendirilecekse önce seçilir. Daha sonra araç kutusunda ölçeklendirme (Scale) simgesi seçilir. Ölçekleme işlemi sadece seçili şekle uygulanır. Resim ölçeklemede olduğu gibi burada şekiller merkezden ölçeklenmek isteniyorsa Alt tuşu kullanılır. Alt tuşu basılı tutulur. Farenin sol tuşu ile şeklin ölçeği değiştirilir. Farenin sol tuşu bırakılır. Daha sonra Alt tuşu bırakılır. Eğer önce Alt tuşu bırakılırsa merkezden ölçekleme yapılmadan çıkılmış olunur. Bir fazla şekil seçili ise seçili şekillere uygulanır. Seçili şekiller ölçeklenir ve döndürülür.

3.6. Kopya Oluşturma

Kopya işlemi resim kopyalama işlemi ile aynıdır. Resim kopyalamada uygulanan yöntemler vektörlerde de uygulanır. Resim kopyalama işleminde olduğu gibi vektörlerde de kopyalama işleminde menülerden yararlanır. Kısa yol simgeleri ve kısa yol tuşları kullanılır.

Örneğin bir beşgen oluşturulduktan sonra kopyalanmak isteniyorsa önce beşgen seçilir. daha sonra kısa yol tuşlarından Ctrl + C kullanılır. Yapıştırmak için Ctrl + V tuşu kullanılır. Diğer bir yöntem de beşgen seçildikte Edit/Copy menüsü kullanılarak hafızaya alınır, Edit/Paste menüsü kullanılarak yapıştırılır. Bir diğer yol ise şekil seçildikten sonra araç kutusunda işaretçi (Pointer) seçilir. Alt tuşu basılı tutulur. Farenin göstergeci seçili tuşu üzerine getirilir. Farenin sol tuşuna basılır. Şekil taşınmak istenen yere kadar sürüklenir. Farenin sol tuşu bırakılır. Daha sonra Alt tuşu serbest bırakılır.

3.7. Nesne Döndürme

Nesneler seçildikten sonra ölçekleme (Scale) aracı seçilir. Fare göstergeci seçili şekillere yaklaştırıldığında (üzerine tam olarak getirilmeyecek) fare imleci daire şeklinde ok halini alır. İmleç bu halde iken farenin sol tuşu basılı tutularak hareket ettirilir. Şekiller farenin hareket ettirilen yönüne doğru döner. Döndürme işlemi tamamlandıktan sonra Enter tuşuna basılır. Döndürme işleminden vazgeçilmek isteniyorsa Esc tuşuna basılır.

Bir diğer yol ise şekiller seçildikten sonra Modify/Transform/ altındaki seçenekler kullanılır. Örneğin Modify/Transform/Rotate 180 menüsü kullanıldığında seçili şekiller 180 döndürülür.

3.8. Geçmiş (History) Paneli

History (geçmiş) paneli, tuval üzerinde nesneler oluştururken her adımın kaydedilmesini sağlar. Edit/Undo (düzen/geri al) menüsü her kullanıldığında geçmiş (History) panelinde bir adım geri gidilir. Geçmiş paneli adımların görülmesini ve birden çok eylemin geri alınmasını kolaylaştırır. Ayrıca geçmiş (History) panelini kullanarak bir dizi eylem tekrarlanabilir.

Geçmiş (History) paneli palet grupları içerisinde değilse ekrana getirmek için Window/History (pencere/geçmiş) menüsü kullanılır.

Geçmiş (History) panelindeki bütün adımlar tekrarlanabilir. Panelin altındaki Replay düğmesine basıldığında seçilmiş olan işlem tekrarlanmış olur. Bu da bize aynı adımları tekrarlıyorsak zaman kazandırır. Birden fazla adım tekrarlanacak ise birinci işlemi seçtikten sonra diğer işlem bitişik ise Shift tuşuna basılır. Tuş bırakılmadan diğer adım seçilir. Daha sonra Shift tuşu bırakılır. Tekrarlanacak işlemler bitişik değilse birinci işlem seçildikten sonra Ctrl tuşuna basılır. Tuş bırakılmadan diğer işlemler seçilir. Panelin altındaki Replay düğmesine basılarak işlemler tekrarlanır.

3.9. İçine Yapıştırma (Paste Inside) ile Maskeleme

İçine yapıştırma farklı şekillerin iç içe yapıştırılmasını sağlar. Nesnelerin kenarları birbirine uyumlu değilse uyumlu hale getirir. Yani içine yapıştırırken maskeleme işlemini de gerçekleştirmiş olur. Örneğin dairenin kenarı yuvarlıktır. Daire içerisine dikdörtgen yerleştirilmek istendiğinde dikdörtgenin kenarları düz olduğundan dairenin dışında kalır ya da arada boşluk oluşur. Tam olarak hizalanmaz. Resim işleme programı hem şekilleri içe yapıştırır hem de kenarları uyumlu hale getirir. Dikdörtgenler içeri yapıştırıldığından dikdörtgenin kenarlarını yuvarlatır. Bu da maskeleme işlemidir.

Fireworks 8 Paste Inside ile Maskeleme

Örneğin, daire içerisine dikdörtgen yerleştirilecek bütün dikdörtgenler seçilir. Edit/Cut (Ctrl+X) (düzen/kes) menüsü kullanılarak seçili
dikdörtgenler kesilir. Dairenin içerisine dikdörtgenler yerleştirileceği için daire seçilir. Daire seçildikten sonra Edit/Paste Inside (Ctrl+Shift+V) menüsü uygulanarak dikdörtgenler daire içerisine yapıştırılır. Kesme işleminden sonra Edit/Paste Inside menüsü pasif durumda ise daire seçili değildir demektir.

3.10. Aktif Filtreler

Aktif filtreler (Live Filters) vektör bitmap veya metin nesnelerine uygulanan işlenmiş efektler ve filtrelerdir. Orijinal nesne üzerinde değişiklik yapıldığında aktif filtrelerde buna göre değişir. Örneğin bir düğme oluşturulduktan sonra rengi, boyutu ve şekli değiştirilse buna bağlı olarak uygulanan aktif filtre de değişir. Bir nesneye birden fazla filtre uygulanabilir.

Aktif filtre uygulanacak nesneler seçilir. Seçim yapıldıktan sonra seçim yapılan nesnelerin özellikleri, Properties penceresinde görünür. Burada Filters düğmesi kullanılarak nesnele filtreler seçilerek uygulanır. Menü kullanılmak istendiğinde Filters menüsünden filtreler uygulanabilir.

Fireworks 8 Aktif Filtreler

Nesneler seçildikten sonra özellikler denetçisindeki + sembolüne farenin sol tuşu ile tıklandığında filtre listesi açılır. Buradan uygulanmak istenen filtre seçilir. Birden fazla filtre uygulanabilir.

Bitmap nesnelerine filtreler uygulandığında Edit/Undo (düzen/geri al) uygulandığında aktif filtre iptal edilir. Fakat filtre uygulandıktan sonra kaydedilip Bitmap nesnesi kapatıldığında uygulanmış filtre geri alınamaz.Vektörlerde ise filtre uygulandıktan sonra kaydedilip programdan çıkılıp tekrar vektör açıldığında uygulanmış olan aktif filtreler geçersiz yapılabilir.

Aktif Filtre Uygulanmış Resim

3.11. Stiller

Aynı aktif filtreler ve ayarlar sürekli kullanılıyor ise bunlar kayıt edilebilir. Kayıt etmek için nesne seçildikten sonra Properties penceresindeki + düğmesine farenin sol tuşu ile tıklanır açılan menüde Options/Save As Style seçilir. Ekrana New Style penceresi gelir. Bu pencerede Name kısmına uygulanan filtrelere ve ayarlara uygun bir isim verilir ve kaydedilir.Böylece kullanmış olduğumuz aktif filtreler ve ayarlar kaydedilmiş olur.

Kaydedilen stillere Assets paletindeki Style sekmesinden ulaşılabilir.

	Seçenekler (options) Menüsü           Silme Butonu
Fireworks 8 Assets Paneli

Stiller eklendikten sonra silinmek istenirse Assets paletindeki Styles sekmesinde silinmek istenen stil seçilir Option menüsündeki Delete Styles seçilir ya da stil seçildikten sonra penceredeki silme simgesine farenin sol tuşu ile tıklanır.

3.12. Nesneleri Gruplama

Nesnelerle çalışırken birden fazla nesnelere aynı işlemleri uygulayacak isek (taşıma, ölçekleme döndürme gibi) nesnelerin birlikte hareket etmesi işimizi daha kolay hale getirir. Nesnelerin birleştirilmesine gruplama denir. Birden fazla gruplama da olabilir. Birden fazla
grubu birleştirmeye iç içe gruplama denir.

Grup oluşturmak için vektör araçlarında çizim yapıldıktan sonra araç kutusunda işaretçi (Pointer) seçilir. İlk şeklin üzerine farenin göstergeci getirilir. Farenin sol tuşu tıklanarak seçilir. İlk şekil seçildikten sonra Shift tuşuna basılır. Tuş bırakılmaz. Farenin sol tuşu kullanılarak gruba dâhil edilmek istenen diğer nesneler seçilir. Seçim işlemi tamamlanır. İlk önce farenin sol tuşu bırakılır. En sona Shift tuşu bırakılır. Seçim işlemi tamamlandıktan sonra Modify/Group (Ctrl + G) menüsü kullanılarak nesneler grup haline getirilir.Birden fazla grup oluşturulmak isteniyorsa bu şekilde diğer gruplarda oluşturulur. İç içe grup oluşturulmak isteniyorsa birinci grup seçildikten sonra nesnelerde olduğu gibi Shift tuşu kullanılarak diğer grup da seçilir. Yine menülerden ve kısa yol simgesi kullanılarak iç içe grup oluşturulur.

Grup oluşturulduktan sonra çözülmek istenirse çözülecek grup seçildikten sonra Modify/Ungroup (Ctrl + Shift + G) kullanılarak ya da kısa yol simgesi tıklanır.

Not: Modify kısa yol simgeleri ekran da değilse Window/Toolbars/Modify menüsü kullanılarak ekrana getirilir.

3.13. Grafikler

Diğer programlarla oluşturulmuş resim dosyalarını kullanmak için File/Import (Ctrl + R) menüsü kullanılır. Farenin sol tuşu ile çalışma alanına tıklandığında nesne yerleşir. Farenin sol tuşu basılı tutulup sürüklendiğinde nesnenin boyutları belirlenir.

3.14. Tuvali Kırpma

Çalışma dosyası üzerinde çalışma tamamlandıktan sonra tuval boyutu nesneden büyük olabilir. Bu da dosyanın boyutunun büyümesine neden olabilir. Tuvali kırpmanın farklı yolları vardır. Bunlar;

a) Modify/Canvas/Trim Canvas (Ctrl + Alt + T) menüsü kullanılır.

b) Modify/Canvas/Fit Canvs (Ctrl Alt +F) menüsü kullanılır.

c) Çalışma alanında fare göstergeci ile tuvalin boş bir alanına tıklanır. Özellikler (Properties) Denetçisinde Fit Canvas düğmesine tıklanır