5. BİRDEN FAZLA KATMAN ÜZERİNDE NESNELER

Flash iki tipte uzaysal organizasyon kullanır.

• Stage adı verilen dikdörtgen içindeki öğelerin konumu

• Öğelerin arkadan öne doğru yığılma şekli

Nesneleri üstüste bindirerek bir üçüncü boyut yanılsaması yaratırsınız. Bir önceki bölümde görüldüğü gibi, bu üstüste bindirme etkisini, bir katmanda (Layer) grup ve sembolleri üstüste yığarak yaratabilirsiniz. Ancak filminizde daha fazla öğe kullandığınızda, bir tek katmanda öğelerin yığılma sırasını denetlemek ve izlemek de güçleşir. Katmalar bu işi kontrol etmenizi sağlar.

Bir Flash animasyonunu bir film yığını olarak düşünebilirsiniz: Karelere ayrılmış uzun ve temiz asetat şeritlerinden oluşan bir yığın. Her film şeridi bir Flash katmanına benzer. Üstteki film şeridi üzerine çizilen nesneler alt şeritlerdeki nesneleri örter, en üstteki film şeridi boştur.

Şekil 5.1. Katmanların Genel Görünümü

 
5.1. Katmanların Ayarı

Katman ayarları Timeline (zaman çigisi) üzerinde bulunmaktadır.( Şekil 5.1.) Buradaki katman ayarları sayesinde oluşturduğunuz nesnelerin kontrolu daha da kolaylaşmaktadır. Örneğin yanlışlıkla bir nesnenin içeriğini değiştirmemek için katmanı kilitleyebilir, hangi katmanda hangi nesnenin olduğu kolayca görülebilir, katmanları farklı renkler ile biribirinden ayırabilirsiniz [8].

Flash’ın genel kuralı hareket ettirilmek istenilen nesnelerin ayrı katmanlara yerleştirilmesidir. Böylece Tweening işlemleri daha kolay yapılmaktadır. Ayrıca ayrı katmanlara koyulan objeler birbirine karışmamaktadır [1].

Bu özellikler ayrıntılı bir şekilde anlatılacaktır.

5.1.1. Katman Oluşturmak

Flash ilk açıldığında çalışmak için tek bir katman vardır. Bu katman sayısını arttırmak için; Timeline’dan hangi katmanın üzerine katman getirilicekse seçilir, Insert (ekle) menüsünden Layer (katman) seçilir. Yada kısayol olarak Timeline’dan Add Layer seçeneğine tıklanır. Böylece yeni bir katman oluşturulmuş olur. Katman ismini Flash sırasıyla (Layer 1, Layer 2, Layer 3…) olarak vermektedir.
Bir katman silmek için; Timeline’dan silinecek katman seçilir, gene Timeline üzerinde bulunan çöp kutusu simgesine tıklanılır ve işaretli olan katman silinir.

5.1.2. Katmanlar Üzerinde Değişiklikler Yapmak

Katman üzerindeki değişiklikler için Modify Menüsünde bulunan Layer iletişim kutusundan faydalanılır (Şekil 5.2.). Konunun başında da belirtildiği gibi katmanlar üzerinde kullanıcıya kolaylık sağlayacak seçenekler bulunmaktadır. Şimdi bu özellikleri kısaca görelim.

Bir katmana isim vermek için;
Modify menüsünden bulunan Layer seçeneği ile Layer Properties iletişim kutusu açılır. Açılan menünün üst kısmında Layer’ın geçerli ismi bulunmaktadır. Bu kısıma istenilen isim girilerek OK tuşuna basılır.

Bir katmanın görünülürlüğünü ayarlamak için;
Layer Properties iletişim kutusundan Show seçeneği seçilir. Bu seçenek aktif iken o katmanın içeriği Sahnede gözükmektedir.

Bir katmandaki değişiklikleri önlemek için;

Layer Properties iletişim kutusundan Lock (kilit) onay kutusu işaretlenir. Bu onay kutusu aktifken nesnelerin sahne üzerinde görünmesine rağmen üzerinde değişiklik yapmak imkansızdır.

Katmanın tipini tanımlamak için;
Layer Properties iletişim kutusundan Type  alanı seçilir. Burada üç tip katman vardır. Bu katmanları kısaca açıklayalım.
Normal: Katmandaki tüm nesneler son filmde görülür.
Guide: Katmandaki nesneler son filmde görülmez.
Mask:  Maske katmanının altında kalan katmanları gösterir.

Bir katmanın içeriğini tel kafes halinde görmek için;
Layer properties iletişim kutusundan View Layer as Outlines kutusu işaretlenir. Outline Color seçeneği ile de oluşturulan dış hatın rengi seçilir.

5.1.3. Katmanlarda Timeline Kontrolü

Yukarıda anlatılan işlemleri Timeline ile de yapmak mümkündür. Timeline kullanıldığı takdirde işlemler daha çabuk gerçekleşmektedir. Anlatılan katman ayarlarının Timeline ile yapılmasından bahsedelim.

Bir katmanın adını değiştirmek için;
Timeline’dan adının bulunduğu yere çift tıklanır, yeni bir isim yazılır ve farli bir yere tıklanır.

Bir katmanı gizlemek için;
Timeline’da bulunan gizlemek istediğimiz katmanın bulunduğu satırdaki göz simgesine tıklanır ve o satıra ait katman gizlenir.

Bir katmanı göstermek için;
Timeline’da bulunan göstermek istediğimiz katmanın bulunduğu satırdaki kırmızı çarpılı göz simgesine tıklanır ve o satıra ait katman gösterilir.

Bir katmanı kilitlemek için;
Timeline’da bulunan kilitlemek istediğimiz katmanın bulunduğu kilit  simgesininin altındaki sütunda yer alan noktaya tıklanır ve o satıra ait katman kilitlenir.

Bir katmanın kilidini kaldırmak için;
Timeline’da bulunan kilitlemek istediğimiz katmanın bulunduğu kilit  simgesininin altındaki sütunda yer alan kilit işaretine tıklanır ve o satıra ait kilitli katman açılır.

5.1.4. Klavuz ve Maske Katmanlar Hakkında

Klavuz katmanlarda iki seçenek mevcuttur. Guide ve Motion Guide. Guide seçeneği nesnenin sahneye yerleştirilmesini sağlamakla beraber oynatılacak filme dahil etmemektedir. Fakat Motion Guide iki imkanı birden sağlamaktadır. Bu konu ile ayrıntılı olarak animasyon oluşturmada bahsedilecektir. Normal bir klavuz katman yaratmak için;